by Hanuman Jayanthi : భారత సంస్కృతిలో భక్తి పరాకాష్ఠగా నిలిచిన అనేక మహనీయులలో హనుమంతుడు ప్రత్యేక స్థానం కలిగినవాడు. పవనపుత్రుడిగా పిలవబడే ఈ మహాశక్తి స్వరూపుడు, రామ భక్తికి నిండు ప్రతీక. ప్రాచీన గ్రంథాల ప్రకారం, చైత్ర శుద్ధ దశమి రోజున హనుమంతుడి జన్మించాడని చెబుతారు. ఈ రోజును ‘చిన్న జయంతి’గా కొందరు, ‘వద్దాల జయంతి’గా మరికొందరు గుర్తిస్తారు. ఇది ప్రధానంగా ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ ప్రాంతాల్లో విస్తృతంగా పాటించబడే ఆచారం.
హనుమంతుడు శక్తి, భక్తి, జ్ఞానం, వినయం, ధైర్యం వంటి గుణాల సమాహారం. రామాయణంలో ఆయన పాత్ర, భక్తికి పరాకాష్ఠ. తన లోని శక్తిని రామకార్యానికి అంకితం చేసిన ఆ విరాట స్వరూపం, నేడు భక్తులకు ఆదర్శం. హనుమంతుని పేరుతో చేసే ఆంజనేయ వ్రతాలు, హనుమాన్ చాలీసా పఠనం, రామనామ స్మరణ – ఇవన్నీ జీవితంలో నిలకడను, శాంతిని ప్రసాదిస్తాయని విశ్వాసం.
హనుమాన్ చిన్న జయంతి సందర్భంగా భక్తులు ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. విగ్రహాలపై ఆభరణాలు అలంకరిస్తారు. తీర్థప్రసాదాలు పంపిణీ చేస్తారు. కొంతమంది ఈ రోజున ఉపవాసం పాటిస్తూ హనుమాన్ చాలీసా పారాయణం చేస్తారు. ఎందుకంటే హనుమంతుడు ఉపవాసంతో కూడిన ఉపాసనను ఎంతో ఇష్టపడతాడు.
ఈ సందర్భంగా మనం తెలుసుకోవలసిన ముఖ్యమైన విషయం ఏమంటే, హనుమంతుడు మనలో ప్రతి ఒక్కరిలోనూ నిద్రించివున్న శక్తిని గుర్తు చేస్తాడు. ఆ శక్తిని జాగృతం చేసుకునేందుకు భక్తి, సేవ, నిరహంకారంతో కూడిన జీవితం అవసరం. హనుమంతుని మార్గాన్ని అనుసరించినప్పుడే జీవితం ఆనందమయంగా సాగుతుంది.
హనుమంతుని వినయం – ఔన్నత్యానికి ప్రతీక
వినయం అనేది వ్యక్తిత్వానికి శ్రీమంతతని తీసుకురావడమే కాదు, అది ఆత్మజ్ఞానానికి ద్వారం కూడా. ఈ వినయాన్ని జీవంగా ఆచరించిన మహాపురుషుడు హనుమంతుడు. అశీమ బలంతో, అపార జ్ఞానంతో, విశేష శక్తితో కూడిన హనుమంతుడు… తన సత్తాను ఎప్పుడూ ప్రదర్శించలేదు. అది అవసరమైనప్పుడు మాత్రమే వినయంతో కూడిన కర్తవ్యంగా తీర్చాడు.
రామాయణంలోని ఎన్నో సందర్భాల్లో హనుమంతుని వినయం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. సముద్రాన్ని దాటి లంకను చుట్టినపుడు, తన చేసిన కార్యాన్ని పొగడకుండా “రామకృప వల్లే సాధ్యమైంది” అని చెప్పిన హనుమంతుడు, నిజంగా వినయానికి ప్రతిరూపం. శ్రీరాముని ముందు ఎప్పుడూ చేతులు ముడుచుకుని, తాను చేసిన ప్రతి కార్యాన్ని భగవంతుని కృపగా భావించడం – ఇది వినయపు గాథ.
హనుమంతుడు ఎన్నడూ తన శక్తిపై గర్వించలేదు. “నేను కాదు ప్రభూ, మీరు చేయించారు” అని ప్రతి సంధర్భంలో ఆయన నిర్భీకంగా చెప్పారు. ఇది మనకు తెలియజెప్పేది ఏమిటంటే, ఎంత గొప్ప శక్తి ఉన్నా, అది వినయంతోనే వెలుగొందుతుంది. ఈరోజు మనం హనుమంతునిని సేవించే ప్రతి క్షణంలో, ఆయన చూపిన వినయాన్ని మన జీవితాల్లో అలవరచుకోగలిగితే – మనం నిజంగా హనుమంతుని భక్తులం అనిపించుకోగలుగుతాం.
రామ నామమే హనుమంతుని బలం
పవనపుత్ర హనుమంతుడు ఎంత బలశాలి అయినా, తన శరీర శక్తిని కాదు — రామ నామాన్ని నమ్ముకుని అపార కార్యాలు సాధించాడు. ఆయన బలం అనేది కండ బలం కంటే మిన్న. అది నిస్వార్థ భక్తితో నిండిన ‘రామ నామ శక్తి’. ఈ నామమే ఆయన మనస్సును నిలుపింది, శరీరానికి శక్తిని నింపింది, ఆత్మకు నిబ్బరాన్ని ఇచ్చింది.
ఒకసారి భూదేవిని లాగేస్తున్న నాగలను చూసి దేవతలు భయపడినప్పుడు, హనుమంతుడు తన తోకతో వారిని అడ్డుకున్నాడట. అప్పటికీ కూడా తన శక్తిని గురించీ కాదు, “రాముని కృప వల్ల సాధ్యమైంది” అన్నదే ఆయన మాట. ఇదే అసలైన రహస్యం — రామ నామం మంత్రశక్తితో కూడిన మహా బలం.సముద్రాన్ని దాటి లంకకు వెళ్ళేటప్పుడు హనుమంతుడు భయపడలేకపోయాడు. ఎందుకంటే అతడి హృదయంలో “శ్రీరామ” నామం పుటలమడిగా నినాదించేది. అది అతడికి ఆత్మవిశ్వాసాన్ని ఇచ్చింది. ఒక మంత్రమే, ఒక నామమే — ఒక విశ్వాసమే — అది రామ నామం.
హనుమంతుడు మనకు చూపిన మార్గం స్పష్టమైనది. శక్తి, విజయం, ధైర్యం, స్థైర్యం అన్నిటికీ మూలం నిష్కల్మష భక్తి. ఆ భక్తికి రూపం రామ నామం. మనం కూడా జీవితంలో కష్టాలు ఎదురైనప్పుడు, దిక్కులు కనబడనప్పుడు — హనుమంతుని ఆదర్శాన్ని అనుసరిస్తే, “రామ” నామాన్ని హృదయంలో స్థిరపరిస్తే, మనలోనూ ఓ అజేయ శక్తి మేల్కొంటుంది.
